Weer zo'n puzzel met de familie van der Toorn.

In 1847 worden twee meisjes geboren met de naam Jopje van der Toorn:

1. Jopje van der Toorn, geb. 23-09-1847 (akte 1840), dochter van Jacob (1820-1849) en Elisabeth Keus (1819-1888).
2. Jobje van der Toorn, geb. 07-11-1847 (akte 2136), dochter van Arend (1827-1904) en Aasje Keus (1824-1914).

Elisabeth en Aasje zijn zusters, dochters van Nicolaas (Klaas) Dirkse Keus (1784-1853) en Jobje Arens Bal (1784-1827).
Beide Jopjes zijn vermoedelijk vernoemd naar deze Jobje Arens Bal.

Volgens akte 1649 van 1849, overlijdt Jopje (1) te Scheveningen op 07-08-1849, 22 maanden oud.
Volgens akte 704 van 1885, trouwt Jopje (1) te 's-Gravenhage op 23-09-1885 met Leendert Guijt, geb. Katwijk 05-11-1844.
Volgens akte 2539 van 1923, overlijdt Jopje (1) te's-Gravenhage op 25-08-1923.

Het mag duidelijk zijn dat er iets niet klopt. In eerste instantie dacht ik dat de overlijdensakte van 1849 klopte, maar dat de huwelijksakte en de overlijdensakte bij Jopje (2) hoorden, Dit is ook hoe Frans van Min de puzzel oplost in zijn recente boek over de famile Van der Toorn. Echter, de huwelijksakte is duidelijk ondertekend door J vd Toorn, de vader van Jopje (1), zie hieronder. Nu wil het geval dat jacob van der Toorn op 12-10-1849 op zee overleden is, dus wie heeft de huwelijksakte ondertekend? Getuige van het huwelijk is Klaas van der Toorn (met handtekening), broer van de bruid. Zijn ouders zijn Arend en Aasje Keus, niet Jacob en Elisabeth zoals op op de akte vermeld.

Is dit slechts een administratieve fout of is er meer aan de hand?


Bronnen:
Huwelijksakte van Leendert Guijt en Jopje van der Toorn: https://hdl.handle.net/21.12124/C97052F5E8824C1E96C9278C40EC6DF4
F. van Min: De familie van der Toorn - Scheveningen, mei 2022 (Jacob = B-7A, Arend = A-8 O).

Ik heb geen bewijs maar wel een theorie.

Bij de inschrijving van Arend in het bevolkingsgerister van Katwijk (1323 Bevolkingsregister van Katwijk aan Zee: E-H, 1862-1880. 1862-1880, blad 65) staat in de kolom 'Aanmerkingen': 'Verongelukt 1869'. Dezelfde 'aanmerking' is te vinden bij Cornelis de Jong, geb. Katwijk 10-04-1838. Cornelis is (vermoedelijk) de stuurman van de bomschuit  'Vrouw Jacoba' die in het onderstaande krantenartikel wordt genoemd. In hetzelfde artikel wordt ook het vergaan van de bomschuit 'de Hopende Visscher' genoemd met als stuurman Huig Haasnoot. Deze Huig is (waarschijnlijk) de broer van Arend. Bij Huig staat in het bevolkingsregister (blad 79) slechts vermeld dat hij verongelukt is, zonder jaartal. Mijn vermoeden is nu dat Arend en Huig op dezelfde schuit voeren en dus samen zijn verdronken bij het vergaan van de bomschuit 'de Hopende Visscher'. Dat is waarschijnlijk gebeurt tijdens de storm van 19/20 oktober 1869. Tijdens die storm is Dirk van Duijn, geb. Katwijk 11-03-1816, opvarende van de bomschuit 'Vrouw Neeltje' over boord geslagen en verdronken (overigens wordt ook hier een stuurman Huig Haasnoot vermeld...).

Jaap

Bronnen:
Bevolkingsregister van Katwijk 1862-1880: https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/file/c2b532968d6547338b5765619d08b19a
Artikel in het NRC, 06-11-1869: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010117286:mpeg21:a0023

Ik heb het vermoeden dat de overlijdensdatum en beroep horen bij:

Cornelis Spaans, geb. Scheveningen 28-09-1840, ovl.  ald. 27-08-1906 (akte 2520, ongehuwd, 65 jaar),
zoon van Leenderd (1811-1889) en Trijntje (Catharina) Bal (1812-1857).

Ik heb de onderstaande familie in mijn bestand. Kind nr 6 is volgens mijn gegevens overleden op 02-05-1842 (akte 656). Andere bronnen (Dek, v. Min) hebben als overlijdensdatum 27-08-1906 (beroep sjouwer) maar ik kan geen geboorteakte vinden voor een Cornelis van der Toorn met die geboortedatum. Zie ik hier iets over het hoofd?

Jacob Jacobse van der Toorn, geb. Scheveningen 22-12-1805, ovl.  ald.
31-07-1866 (60 jaar), zoon van Jacob Arentse (1772-1854) en Guurtje Cornelisse
van der Toorn (1770-1864), tr. Scheveningen 02-12-1829 Jacoba (Jaapje) Ariese
Toet, geb. Scheveningen 23-09-1799, ged.  ald. 29-09-1799, ovl.  ald.
30-01-1881 (81 jaar), dochter van Arie Cornelisse (1765-1827) en Maartje Janse
Schaap (c.1764-1849).

Uit dit huwelijk:
 1. Guurtje, geb. Scheveningen 03-09-1829, ovl.  ald. 04-01-1903 (73 jaar), tr.
    's-Gravenhage 17-01-1849 Jacob Pronk, geb. Scheveningen 25-06-1826, ovl.
    ald. 05-01-1903 (76 jaar), zoon van Cornelis (Kornelis) (1801-1883) en
    Willemina (Willempje) Korving (1796-1885).
 2. Arie, geb. Scheveningen 31-10-1831, ovl.  ald. 21-08-1833 (1 jaar).
 3. Arie, geb. Scheveningen 19-09-1833, ovl. Op Zee november 1878 (45 jaar),
    tr. 's-Gravenhage 09-01-1861 Baatje (Maria) Bal, geb. Scheveningen
    08-12-1833, ovl.  ald. 01-07-1907 (73 jaar), dochter van Arie Flore
    (1792-1876) en Adriana (Jaantje) Klare Pronk (1792-1861).
 4. Doodgeboren kind, geb. Scheveningen 06-08-1836, ovl.  ald. 06-08-1836.
 5. Jaapje, geb. Scheveningen 24-09-1837, ovl.   ald. 09-09-1871 (33 jaar), tr.
    's-Gravenhage 04-01-1860 Klaar Pronk, geb. Scheveningen 07-11-1836, ovl.
    ald. 16-02-1883 (46 jaar), zoon van Leenderd Klare (1810-1890) en Dirkje
    Arense Taal (1805-1886).
 6. Cornelis, geb. Scheveningen 05-08-1841, ovl.  ald. 02-05-1842 (9 maanden).

Bronnen:
Overlijdensakte Cornelis van der Toorn: https://hdl.handle.net/21.12124/C6CAF6CE93DF4793999BC5CC099466A7
A.W.E. Dek, Het geslacht van der Toorn, Den Haag, 1983 (VI F).
F. van Min: De familie van der Toorn - Scheveningen, mei 2022 (B 6 F K06).

Jaap van der Toorn

Onderstaande foto is van de 'Duitse Bocht', gemaakt op vrijdag 23 juni 2023 vanuit KL1130 van Kopenhagen naar Amsterdam. De foto laat de monding van de Eems zien met de Waddeneilanden Schiermonnikoog, Rottemerplaat,  Rottemeroog, Borkum, Kacheloplate, Memmert en Juist. Opvallend zijn de wolkenstraten die onstaan vanaf Borkum, Memmert en Juist. Ik weet niet of de foto bijdraagt aan het verhaal maar ik vond het zelf wel aardig om hem te delen.

Jaap

Ik kon het toch niet laten en ben nog wat verder gaan zoeken. Ik willde met name meer weten over de omvang van de schade en de tijdlijn. Daar heb ik wat meer zicht op gekregen door het onderstaande overzicht uit het 'Nieuwsblad, gewijd aan de belangen van de Hoeksche Waard, IJselmonde, Kralingen & Vlaardingen' van woendag 6 april 1881. Uit dit overzicht blijkt dat de Suzanna op maandag 4 apri 1881 is binnengelopen met 'averij aan tuig en achterschip'. Dat klinkt in ieder geval minder dramatisch als 'in zinkende staat'. Volgens verschillende krantenartikelen vond het incident plaats op zaterdagavond, d.w.z. zaterdag 2 april 1881. De afstand van Borum to Vlaardingen is ruimbemeten ongeveer 180 zeemijlen, dus met een vaart van 5 knopen is dat in 36 uur te doen. Voorwaarde is natuurlijk dat de wind gunstig en het tuigage bruikbaar is.

Iets anders dat opvalt is dat de Suzanna zich bezig hield met trawlvisserij op schol. Dat de Suzanna met 10 kisten schol terugkwam betekent dat zij met ongeveer een derde tot een kwart van de normale vangst aan boord had (vergeleken met de andere loggers). Er wordt in de krantenartikelen geen melding gemaakt van verlies of schade aan het trawlnet, dus ik vermoed dat het trawlnet niet uit stond op het moment van het incident...

In het onderstaande overzicht staat G. Firet aangegeven als 'st.' Ik neem aan dat dat  voor 'stuurman' staat.

Bron:
Nieuwsblad, gewijd aan de belangen van de Hoeksche Waard, IJselmonde, Kralingen & Vlaardingen' van woendag 6 april 1881 : https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSAVL02:000528028:mpeg21:a00005

Bedankt Jaap 

In Emden ligt trouwens een gerestaureerde logger van dit type, de AE7 Stadt Emden (zie foto, Wilipedia, Matthias Suussen, onder licentie CC BY-SA). Volgens de beschriiving op Wikipedia zou deze logger in 1908 in Scheveningen gebouwd zijn, maar ik weet niet of ik dat moet geloven. In 1905 werd de Sleephelling Maatschappij Scheveningen (SMS). opgericht met scheepshellingen voor het onderhoud en kleine reperaties, niet voor de bouw van complete loggers. Ook hadden volgens mij de loggers uit 1908 een ronde achtersteven, dus ik vermoed dat de Stadt Emden ouder is.

Rond 1880 was er in Emden wel een vloot van 11 loggers van dit 'platgat' type behorende aan de Emder Heringsfischerei AG (opgericht in 1872). De bewegingen en opbrengst van deze Emder vloot werden o.a. in de Vlaardinger Courant met regelmaat gerapporteerd. Hieronder een samenvatting uit de Vlaardinger Courant van 19 februari 1879, met opbrengst in tonnen vis in 1878. Op de lijst staat ook een 'Stadt Emden' maar dat betekent natuurlijk niet dat dit dezelfde is als de museumlogger.

Bronnen:
Heringslogger AE 7-Stadt Emden: https://www.emden-touristik.de/sehenswuerdigkeit/heringslogger-ae-7-stadt-emden-emden
Wikipedia Loggerfischerei: https://de.wikipedia.org/wiki/Loggerfischerei
Stichting Haags Inustrieel Erfgoed (SHIE): https://shie.nl/bedrijven/sleephelling-maatschappij-scheveningen-1905-2005/
Vlaardinger Courant (19-02-1879): https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSAVL02:000424145:mpeg21:a00004

Jaap

De in het krantenartikel genoemde G. Fieret is volgens mij niet de Gijsbert Fieret die met Adriaantje van Bellen getrouwd was omdat deze laatste in 1880 blikslager was volgens de geboorteakte van zijn zoon Maarten Cornelis.

Ik vermoed dat het hier gaat om de volgende Gijsbert Fieret:

Gijsbert Fieret, geb. Scheveningen 17-07-1846, ovl. Oostburg 16-03-1929 (82
jaar), zoon van Albert (Aalbert) (1814-1849) en Trijntje Korving (1810-1871),
tr. 's-Gravenhage 04-01-1871 Catharina Keus, geb. Scheveningen 23-09-1849, ovl.
 ald. 18-04-1913 (63 jaar), dochter van Leenderd (1812-1880) en Maartje Schaap
(1812-1886).

Uit dit huwelijk:
 1. Albert, geb. Scheveningen 16-12-1872, ovl.   ald. 16-10-1888 (15 jaar).
 2. Leenderd, geb. Scheveningen 09-10-1874, ovl.  ald. 05-07-1875 (9 maanden).
 3. Trijntje, geb. Scheveningen 31-01-1877, ovl.  ald. 10-12-1879 (2 jaar).
 4. Leenderd, geb. Scheveningen 23-09-1878, ovl. Dordrecht 13-07-1961 (82
    jaar), tr. 's-Gravenhage 18-12-1901 Jacoba Cramer, geb. Scheveningen
    05-03-1879, dochter van Cornelis (1841-1888) en Lena Knoester (1845-1919).
 5. Gijsbert, geb. Scheveningen 13-01-1881, ovl. Oostburg 14-07-1955 (74 jaar),
    tr. 's-Gravenhage 09-12-1903 Johanna Hazenboom, geb. Scheveningen
    22-09-1879, ovl. Oostburg 18-06-1956 (76 jaar), dochter van Martinus
    Cornelis (1856-?) en Geurtje Johanna Jacoba van der Zwan (1856-1932).
 6. Maarten, geb. Scheveningen 10-09-1882, ovl. Terneuzen 25-01-1971 (88 jaar),
    tr. 1e 's-Gravenhage 16-10-1907 Maria Bal, geb. Scheveningen 03-09-1884,
    ovl.  ald. 31-01-1913 (28 jaar), dochter van Gerrit Maarten (1851-1931) en
    Pieternella Westerduin (1851-1928), tr. 2e 's-Gravenhage 01-12-1915 Leentje
    Bal, geb. Scheveningen 03-10-1888, ovl. Terneuzen 21-11-1925 (37 jaar),
    dochter van Jan (1862-1939) en Petronella van der Zwan (1861-1956).

Overigens moet de schade meegevallen zijn want op 17 juni 1881 zeilde schipper G. Fieret al weer uit met de Suzanna (reder G. de Jong) vanuit Vlaardingen. Op 21 november 1881 keert de Suzanna terug in Vlaardingen van de 4e reis. De Suzanna was mogelijk van het type zeillogger dat door Jan Ensing rond die tijd getekend is (bron: Wikipedia). Bij de beschrijving: 'de gehele achtersteven was weggenomen', kan ik mij voorstellen dat het om de spiegel van het schip gaat.

Jaap van der Toorn

Een toevoeging:
Abraham heeft niet met Kornelia kunnen trouwen omdat zij formeel nog steeds getrouwd was met Michiel (Giel) Jol. Giel, ged. 17-06-1774, trouwde op 06-01-1811 met Kornelia. Zij kregen een zoontje, Simon, dat net geen twee jaar geworden is. Bij het overlijden van hun zoontje op 24-12-1812 leeft Giel nog maar wat er daarna met hem gebeurt is is voor mij onbekend. Hij was visser en zou mogelijk verdronken kunnen zijn. Dit is het vermoeden van Nel Noordervliet-Jol [1].  Zij schrijft ook dat Giel in 1804 gevangen zat in St Petersburg samen met Dominicus Aalbertse Plugge. Vermoedelijk zijn de twee samen gevangen genomen door de Russen. Dezelfde Dominicus Aalbertse Plugge (ged. 13-03-1774) wordt op 01-11-1813 door de Engelsen gevangen genomen en gevangengezet te Plymouth [2]. Hij wordt vrijgelaten op 04-12-1813. Dit duidt erop dat Dominicus in 1813 in dienst was van de Franse keizerlijke marine. Het doet me denken aan het verhaal rond Simon Arijense de Graaf:
https://www.scheveningen-haven.nl/yabbse/index.php?topic=3668.0

De vraag is dus of Giel Jol ook dienst had genomen in de Franse marine en daarbij om het leven is gekomen...

[1] Nel Noordervliet-Jol,  "De Geschiedenis van de Geslachten Jol 1648 - 1996", blz 56.
[2] Pieter de Graaf, "Scheveningse vissers in Napoleontische tijd", Praaiberichten 36e jaargang nr 1, maart 2022, blz. 25.

Abraham van der Toorn is nooit getrouwd geweest met Kornelia Pronk. Op zijn overlijdensakte (1932, akte 1182) wordt vermeld dat hij ogehuwd was. Op de geboorteakten van zijn twee zoons Cornelis (1822, akte 17) en Klaar (1825, akte 1347) wordt expliciet vermeld dat Abraham verklaart de vader te zijn. Van Kornelia wordt gezegd dat ze visverkoopster is, wonende te Scheveningen. Op de overlijdensakte van Kornelia (1855, akte 203) wordt wel vermeld dat ze weduwe is van Abraham van der Toorn maar er is geen huwelijksakte te vinden.

Klopt als een bus. De 18e is de registratiedatum.
Jaap

Nog wat meer aanvullingen voor deze familie. Wat opvalt is dat de zonen van Cornelis Franciscus niet oud worden en dat de dochters niet trouwen. Dat doet bij mij het vermoeden onstaan dat hier sprake is van een erfelijke ziekte, zoals hemofilie, die zich alleen bij jongens uit en waarbij meisjes drager kunnen zijn. Uiteindelijk is dze tak Van der Zwan uitgestorven.

Cornelis Franciscus van der Zwan, geb. Scheveningen 08-10-1824, ovl.  ald.
12-09-1894 (69 jaar), zoon van Teunis Franke (1799-?) en Maria de Witt
(1794-1866), tr. Aarlanderveen 15-06-1851 Willemijntje Baerveldt, geb.
Aarlanderveen 10-02-1826, ovl. 's-Gravenhage 20-01-1915 (88 jaar), dochter van
Ernst Christoffel en Willemijntje Hoogeboom.

Uit dit huwelijk:
 1. Teunis Franciscus, geb. Aarlanderveen 10-11-1851, ovl.  ald. 06-08-1852 (9
    maanden).
 2. Teunis Franciscus, geb. Aarlanderveen 03-02-1853, ovl. Alphen 31-10-1871
    (18 jaar).
 3. Christoffel, geb. Aarlanderveen 13-07-1855, ovl. Alphen 16-12-1855 (5
    maanden).
 4. Willemijntje, geb. Alphen 30-07-1857, ovl. 's-Gravenhage 27-04-1938 (ongehuwd, 80
    jaar).
 5. Maria, geb. Alphen 25-09-1860, ovl. Alphen aan den Rijn 08-06-1945 (ongehuwd, 84
    jaar).
 6. Christoffel, geb. Alphen 21-08-1862, ovl. 's-Gravenhage 18-01-1887 (24
    jaar), tr. Haarlemmermeer 12-09-1884 Jesina Wilhelmina Wijsman, geb. Alphen
    27-09-1865, ovl. Haarlemmermeer 09-05-1938 (72 jaar), dochter van Gerrit en
    Antje van Zwieten.
 7. Martinus, geb. Alphen 06-10-1864, ovl.  ald. 18-09-1882 16-09-1882 (17 jaar).
 8. Cornelis Gerrit, geb. Alphen 22-10-1869, ovl.  ald. 15-12-1869 (8 weken).

tr. 15-06-1851, te Aarlanderveen.

Bron: Hans Groeneveld: https://groeneveld-delft.nl/tng/getperson.php?personID=I158621&tree=1

Bedankt Vuurbaak. Ik blijf leren

Maria = Baatje

Op de geboorteakte van haar zoon Jacob, geb 08-03-1861 (akte 523) wordt ze 'Maria' genoemd maar op de geboorteakte van haar dochter Adriana, geb 25-07-1863 (akte 1808), wordt ze toch weer 'Baatje' genoemd...