Spionageloggers

De spionageschepen van de maatschap ‘Hoogzeevisscherij’ 1

Maritieme spionage.

Als Abwehrman bedacht Strauch een vorm van spionage ter zee door middel van vissersschepen. De schepen gingen dan weliswaar vissen, maar kregen een door de Duitsers opgeleide Nederlander mee die via zendapparatuur de Duitse Wehrmacht en de Kriegsmarine op het vasteland informeerde over geallieerde convooien, overvliegende geallieerde vliegtuigen, snelboten, mijnenvelden en zeegang en weersomstandigheden.
Enkele vragen t.a.v bovenstaande gegevens.

Was de door Stauch bedachte spionage wel het hoofddoel van deze onderneming of was de visserij uitoefening toch belangrijker en voor de bedenkers van deze constructie winstgevender ?

Waar zou men in die periode op de Noordzee geallieerde konvooien kunnen waarnemen ?
De enige geallieerde scheepvaart io de Noorfzee was langs de Engelse oost kust en bestond hoofdzakelijk uit de aanvoer van kolen van uit het noorden van Engeland, voor de energie centrales in Londen.
En verder nog wat kustvaart tussen de diverse havens aan de oostkust.
Een spionage logger zou dan al vissende in de Engelse kustwateren moeten zijn om deze scheepvaart waar te kunnen nemen.
Andere geallieerde konvooien in oostelijke richting door de Noordzee zijn ook ondenkbaar, daar de gehele westelijke kust van Europa met inbegrip van de gehele Oostzee kust door de Duitsers bezet gebied was.
De enige uitzondering was Zweden en dit land was alleen vanuit de geallieerde zijde bereikbaar via Kattegat en Sont en deze kustwateren werden eveneens gecontroleerd door de Duitse bezetters.
Eventuele geallieerden konvooien met bestemming Londen werden al reeds waargenomen in het Kanaal en in de Straat van Dover door de Duitse radar en luister posten op de kapen Griz Nez en Blanc Nez aan de Franse westkust.
En zo waren dan de konvooi schepen een gemakkelijke prooi voor de Duitse vliegtuigen gestationeerd op de west franse vliegvelden en voor het lange afstand geschut bij het plaatsje Hauteville.

Het werd geacht dat de spionage schepen zoveel mogelijk ongezien hun werk konden uitoefenen.
Visserij bedrijven was dan wel een uitstekende dekmantel voor de uit te voeren spionage activieiten, maar vele van deze schepen werden nog voort bewogen door een met kolen gestookte stoom machine..
Zolang als het schip zich voortbewoog , moest er energie opgewekt worden voor de stoommachine welke het voortstuwings machanisme van het schip in werking stelde.
En zodra hiervoor de kolen in de vuurgangen onder de stoomketels werden geschept , werd er een prachtige rook kolom zichtbaar boven de schoorsteen van het schip.
En die rookkolom was dan ook op zeer grote afstand zichtbaar voor andere schepen en ook voor het vaartuig vijandige schepen..
Andere dan stoomschepen moesten zich behelpen met gasgeneratoren , welke de benodigde energie voor de motoren van deze schepen leverden. Vaak ook met grote problemen.

De actie radius van de vissersschepen was zeker ook niet al te groot..De schepen waren dan wel "spionage schepen" genoemd maar er werd wel geacht dat zij ook met visvangst geld in het laadje van de opdrachtgevers brachten.
En om een behoorlijke opbrengst voor de hoeveelheid gevangen vis te verkrijgen, zal je dan ook op de goede visgronden je geluk moeten zoeken.
En zeker niet " luk raak " op andere plaatsen je netten uit zetten om je geluk te beproeven.
En deze visgronden lagen bij het uitbreken van de oorlog in 1940 voor de toenmalige schepen met een stoommachine of motor capaciteit voor de trawl visserij, op ongeveer 15 tot 45 mijl be Noorden tot Noordoosten boven het lichtschip Terschellingerbank .
( zie verslag m.b.t. het verloren gaan van de Bep Sch.15 )
En er mag dus met zekerheid worden aangenomen dat de spionage schepen ook van deze visgronden gebruik hebben gemaakt.

Vissend met de trawl zal een schip in die tijd ongeveer 3 mijl per uur afleggen. Bij een trek van 4 uur wordt dus in totaal ca. 12 mijl afgelegd.
Dat zou per dag dan totaal zo'n 60 à 70 mijl zijn.
Maar vissende zal het schip niet steeds dezelfde richting uit varen en zal ook regelmatig met het oog op de getij stroming al vissend op zijn koers terug keren.
Het waarnemings gebied zal dan ook beperkt zijn tot zo'n 35 mijl in het vierkant.
Ik weet niet of er ook spionage loggers met de vleet hebben gevist. Het vangst gebied zal dan ook wat anders zijn geweest, maar de schepen zouden ook dan weinig van positie veranderen tijdens het vissen.

Van de spionage schepen werd geacht ook op regelmatige tijden hun waarnemingen naar de centrale post aan wal te versturen.
Dit geschiedde of per telegrafie en misschien ook wel per radio telefonie. Veelal zullen de berichten zijn gecodeerd.
Maar deze uitzendingen konden door de vijand worden gehoord en vervolgens worden gepeild en hiermee kon de positie van het uitzendende schip worden bepaald.
En al vissende zou het schip dan ook erg kwetsbaar zijn door haar gereduceerde snelheid

De overvliegende escaders vliegtuigen konden alleen overdag worden waargenomen, Vliegend op niet te grote hoogte kon misschien het type vliegtuig worden bepaald en hiermede tevens de nationaliteit.
Bij nacht kon alleen het geluid worden waargenomen, maar de nationaliteit der vliegtuigen kon niet worden bepaald. Het kon even goed een escader Duitse vliegtuigen zijn, terugkerend van een raid boven Engeland.
De koers van de vliegtuigen moest dan met een grote gok worden bepaald.
Hetzelfde was van toepassing voor de snelboten.
Deze snelboten werden de laatste oorlogsmaanden 's-nacht regelmatig gehoord in de Duitse Bocht, volgens een oud opvarende van de Sch.95 Bonifaas uit die tijd.

Het lijkt mij ook erg moeilijk om op zee mijnenvelden waar te nemen. Nergens zal je een bord tegen komen met.... Gevaar !!! U nadert een mijnenveld.
En mijnen werden veelal zo min mogelijk opvallend gelegd en dan zeker niet in volle zee, maar in de kust wateren van de toegangen naar de grote havens.
Los drijvende mijnen kon men natuurlijk wel waarnemen, maar de positie van de mijn kon alleen worden doorgeseind met een gegist bestek.
Van Decca en GPS voor nauwkeuriger plaatsbepaling had men toen nog niet gehoord.
En het lijkt mij erg oncollegiaal om de gespotte drijvende mijn niet aan collega vissers, met of zonder V man aan boord, op de hoogte te brengen van gevaar in de naaste omgeving.

Zeegang en weersomstandigheden lijken mij de enige van nut zijnde waarnemingen voor de centrale post aan de wal, maar het lijkt mij dat hierover genoeg werd gerapporteerd door de vele in de vaart zijnde marine vaartuigen en voorposten boten.

	Welkom, Gast. Alsjeblieft inloggen of registreren. 10-11-2024, 20:20:09

Nieuws: Nieuwe leden moeten helaas wachten tot dat de webmaster ze accepteert. Er is veel kaf onder het koren. Het beste kunt u na registratie ons nog even een e-mail sturen jolydesign@ziggo.nl.