Vraag en antwoord & Wie wat waar

!Stichting Mondelinge Geschiedenisprojecten (SMG) op zoek naar: Persoonlijke
herinneringen en ervaringen van vissers uit WO II.
Er is er maar weinig bekend over de visserij in de Tweede Wereldoorlog. Bekend is wel dat de vissers
werden gedwongen om met hun schepen in dienst van de Geallieerden of de Duitsers te werken.
Maar hoe werd dit door de vissers ervaren. Wat maakten zij mee aan boord en hoe ging het
thuisfront hiermee om?
SMG is opgericht om mondelinge geschiedenisprojecten uit te voeren, omdat deze een belangrijke
aanvulling zijn op de al bekende historische bronnen. Samen met Visserijmusea en Stadsarchieven,
in Den Haag en Scheveningen zijn dit Muzee Scheveningen en het Haags Gemeentearchief, wil
SMG verhalen van oud-vissers vastleggen, doorgeven en bewaren voor de toekomst. Deze
ooggetuigenverslagen worden vastgelegd op dvd en kunnen worden gebruikt voor bijvoorbeeld
onderzoek en documentaires, voor tentoonstellingen en schoolprojecten.
Voor het project ‘Vissers in de Tweede
Wereldoorlog’ zijn wij op zoek naar:
• Oud-vissers;
• Partners van oud-vissers;
• Kinderen van oud-vissers;
• Mensen die destijds werkten aan boord
van vissersschepen.
Wat houdt het in:
• De bereidheid éénmalig een cameraman
en een interviewer te ontvangen;
• De bereidheid uw verhaal te vertellen voor
de camera, eventueel toegelicht met
documenten en foto’s.
Om het project te kunnen realiseren zullen SMG en de betrokken
Visserijmusea en Stadsarchieven zich inzetten voor het verwerven van
subsidies en sponsors.
Belangstelling?
Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met:
Muzee Scheveningen, Paul de Kievit, 070 350 08 30, p.dekievit@muzee.nl, www.muzee.nl
Haags Gemeentearchief, Jan Van Wandelen, 070 353 70 26, j.vanwandelen@hga.denhaag.nl,
www.gemeentearchief.denhaag.nl
Stichting Mondelinge Geschiedenisprojecten, Kees Plaisier, 06 290 11 009, info@stichting-smg.nl,
www.stichting-smg.nl

 Hallo Hans,
Helaas moet ik toch een kritische noot plaatsen bij dit onderwerp op het verzoek om nog enige ervaring en of betrokkenheid omtrent de visserij als visser en of familielid van een visser in de tweede wereldoorlog alsnog naar de Stichting Mondeling Geschiedenisprojecten (SMG) af te geven.
Wanneer deze vraagsteling had plaatsgevonden rond de jaren tachtig van de vorige eeuw had de uitkomst een duidelijk resultaat kunnen opleveren.
Voorzover ik ooit begrepen heb, voelde de meeste vissers ondanks dat ze hun werk in de oorlogsjaren met veel gevaar deden om thuis brood op de plank te hebben er weinig voor na deze periode er ruim en makkelijk over te spreken.
Vaak hoorden men meningen over deze vissers als zijnde landverraders.
Zeker nu, zeventig jaar na aanvang van de WOII zullen er nog maar weinigen zijn gezien de ouderdom des persoons die aanspreekbaar hun realisme  over de periode 40/45 kunnen uiteenzetten.
Stel nu dat het jongste bemanninglid aan boord een twaalfjarige was dan zou dat betekenen dat deze persoon nu rond de tweeentachtig moet zijn en alle ouderen vissers en aanverwanten voor zover nog in leven een nog hogere leeftijd moeten bezitten.
Met alle respect voor de oudere, moet ik concluderen de SMG zich voor dit projekt veel te laat van de juiste en duidelijkste kennis wil laten voorzien.

BartW,
Ik ben het volkomen met je eens.
De personen die ik gekend heb ( niet alleen familie leden ), welke in Wo 2 gevaren hebben, in Engeland zowel in Nederland, zijn helaas allen gestorven.
In denk dat rond 1940 pas met je pas op 14 jarige leeftijd aan het werk mocht gaan..
Ik ben zelf van 1929.

Gr.
Vreemdeling

ze keken niet zo mijn persoontje zat al met 12 jaar op zee

zeker als prenter
vreemdeling

Ik ben het eens met de opmerkingen dat het aan de late kant is maar naar mijn mening zeker nog niet te laat. In het Uiterjoon en Thuishaven zitten zeker nog vissers en vissersvrouwen die de tweede wereldoorlog daadwerkelijk hebben meegemaakt. Mijn moeder is 94 en is in juni 1938 getrouwd. Ze heeft dus deze periode bewust en als volwassen meegemaakt. Daarbij heeft deze leeftijdsgroep als geen ander de gevolgen van de eerste wereldoorlog ondervonden en was de dreiging van een nieuwe oorlog bij hun sterk aanwezig. ook dat zijn belevenissen die zeker bewaard dienen te worden, al zijn het er maar enkele die dat nog kunnen vertellen. Beter laat dan nooit.

gr

Mink

nee cor als afhouwer

wat voor jaar was dat spienet.??
zier

1948 zier dus niet in de oorlog maar dat was mijn antwoord niet het ging over hoe oud je moest zijn ik was de oudste van elf  en kreeg dispensatie groet van henk

48 zou kenne,dat weet ik niet ,maar in '53 was het al 15 jaar ,want ik ben in '53 in maart gaan varen en in sept. kreeg ik me'n monsterboekje pas.
zier

IK VOER ZONDER MONSTER BOEKJE ZIER WANT TOEN WE OVER STOOMT WERDEN MET DE35 KREEG IK NIKS VAN DE VERZEKERING DAT WAS IN 1950 NOVEMBER TOEN WAS IK 14 EEN JAAR DAARNA KREEG IK MIJN MONSTERBOEKJE EN BEN IK NAAR ROTTERDAM GEGAAN OP DE KOOPVAARDIJ

Zier ik ben in 1964 gaan varen toen was ik pas 14 geworden met monsterbookje op sch89 ik kon gieniens over de verschansing kikke

gr Maart

ja ik heb ook van maart tot sept. zonder monsterboekje gevaren ,moet je nu doen krijg je bedeen alle straffen die der bestaan,mits je hollander ben ,as je buitenlander ben krijg je een aai over je kop.
wat die leerplicht betreft:ik kreeg toen met het paasrapport een brief mee en daar stond in dat ik maar beter kon gaan varen want ik zat enkeld maar loggers te tekenen,en 3 dagen later kwam me vader binnen kon ik bedeen mee want ze voeren zonder afhouder.
en eigenlijk nooit van problemen gehoord van de school inspectie alleen kreeg nog geen monsterboekje.
zier

        Ook ik kreeg mijn monsterboekje pas na een teelt ongemonsterd varen,
                                         nadat ik 15 jaar geworden was.
                                                                 gzv

Wil je hiervan een kopie sturen naar het college en dat ze goed lezen welke gemeente er in het monsterboekje staat.  Karel

Vind je nargens

wat niet Bart ??
in welke gemeente een monster boekje was/is af gegeven ??
 dat werd door de directie scheepvaart uit gegeven
 was in mijn tijd gevestigt in de banka straat

Hierbij de Gemeente waar en wanneer het is afgegeven.

En ik dacht dat ik het in handen kreeg bij de waterschout boven het badhuis in de Duinstraat.
Na het aan monsteren, al ben ik daar niet helemaal meer zeker van.

                                                     gzv

Ja,daar heb ik het ook afgehaald Gerrit.
Gerard.

Maar is wel geboren in Den Haag volgens hetzelfde monsterboekje.
Vreemdeling

Inderdaad gemeente Scheveningen ken helemaal niet, maar gebeurde wel meer.
Zie maar
Gerrit

je zou tog duivels worden als je dat leest,geboren in den haag.
wat ben ik dan blij dat ik in duindorp geboren ben.
zier

In mijn Monsterboekje staat gelukkig,
Geboorteplaats SCHEVENINGEN. ;D ;D
Gerard.

Zodra er iets leuks op Scheveningen gebeurt roept dit college den haag en als het rottigheid is roept dit colllege Scheveningen begrijpen jullie het nu.Nu hebben we zwart op wit Scheveningen  Karel

Ik heb mijn monsterboekje op gezocht. En op de bewuste pagina tref ik de rustigste straat van Duindorp in de gemeente Den Haag aan. In de Bankastraat moest ik ook m'n rechterwijsvinger in de inkt stoppen om op het zelfde blad af te drukken.
B@rtW.

Ik ben helaas me monsterboekje kwijt maar als ik me goed kan herineren moest ik het aanvragen in de bankastraat met me vader en omdat ik te jong was in rotterdam toestemming vragen waarna ik me monsterboekje kreeg hoe het precies inmekaar zat weet ik niet meer

gr Maart

Hallo Rinus, ik zit de discussie aangaande het monsterboekje zo te
volgen maar wat jij daar schrijft dat klopt hoor. Ik heb mijn
monsterboekje ook in de Bankastraat  bij de S.I. moeten halen. En voor
de rest staat er afgegeven te s'Gravenhage maar achter mijn toenmalige
huisadres Flakkeesestraat staat wel gemeente Scheveningen.
Wat betreft de discussie over de leeftijden daar ben ik het niet
helemaal mee eens. Ik meen dat Zier iets schrijft over 15 jarige maar ik
ben in 59 gaan varen was 14 jaar en had wel een monsterboekje. Volgens
mij had het ook iets met de leerplicht te maken Rinus dat als je voor de
tijd van school afging geen monsterboekje kreeg die kreeg je dan pas als
je niet meer leerplichtig was en een bekeuring ook nog.
Er staat mij ook nog iets bij over een arbeidskaart die je nodig had.
Volgens mij hadden de jongens die voor 59 aan de bak gingen zo'n ding
nog nodig en in 59 was dat ding als ik het goed heb vervallen maar zeker
weten doe ik het niet als ik zo'n arbeidskaart nog gehad heb zou dat
alleen in 59 zijn geweest.

vr.gr. Jan

Klopt,ik ging in Maart van de Ambachtschool af(was ik 14 jaar en 3 Maanden)met Diploma. (1948)
En in Mei ging ik naar Zee.
En Hier nam ik m,n Monsterboekje in ontvangst.Duinstraat 27

Gerard.

maar had je het daar ook aangevraagt Gerard??
 

weet zeker van wel Rinus,want ik ben nooit in de Bankastraat geweest.

nou ik wel in 1952 rv

ik ging in 1958  varen maar ik had geen arbeidtskaart nodig ook in de bankastr

gerard je diploma kreeg je tog aan het einde van een leerjaar ,en dat was voor de groote vacantie ik denk in juni .
in maart dat was een paasrapport een tussen rapport net als met de kerst.
ik was toen 14 en 5 maanden,maar ik kreeg me'n monsterboekje pas 11 september,ik had wel een machtiging van me'n vader en die is van 1 mei.
waar dat monsterboekje gehaald is mijn god ik zou het niet weten en ik denk dat dat me niets intereseerde ik voer en ik had me'n doel berijkt,ook al stond ik met het 2de schot te janken achter de winch.
zier

Zier,ik heb 2 Jaar Ambachtschool gezeten,Van Maart ,46 tot Maart ,48.
Gerard.

o dat kan ,ik van sept. '51 tot maart '53.
zier

Ik ben erg benieuwd of er nog positieve reacties zijn binnengekomen op de
oproep van SMG i.p.v. uitwisseling van gegevens uit monsterboekjes .

Misschien was het ook wel mijn fout om reactie te geven m.b.t. geopperde leeftijd in een der reacties.

Vreemdeling

je hebt helemaal gelijk vreemdeling
 de vraag stelling is wat onder gesneeuwt

Ik heb mijn monsterboekje ook in de Bankastraat bij de waterschout af moeten halen en dat was in 1955, dus het kan best zijn dat het op meerdere adressen werd afgegeven. Wat betreft de oproep van het SMG vind ik het helemaal niet verkeerd om de verhalen een keer vast te leggen, er zijn natuurlijk ook veel verhalen over die tijd overgeleverd aan de kinderen en al zal het historisch misschien niet meer helemaal kloppen het zal in het algemeen toch wel een forse portie waarheid bevatten. Ik weet dat mijn schoonvader Arie Kuijper door de moffen gedwongen te werk werd gesteld in Frankrijk te St. Malo en op een sleepboot als matroos dienst deed met nog enige visserlui oa. ene schipper Van Leeuwen uit Katwijk afkomstig die zelf in die tijd eigenaar van een logger was. Mijn schoonvader heeft helaas de oorlog niet overleefd, Hij overleed in Maart 1945 in duitse gevangenschap in Tübingen. Hij was veroordeeld omdat hij samen met een ander bemanningslid  olie van de moffen had gestolen en doorverkocht aan de Franse verzetsbeweging, helaas werd hij verraden door een andere nederlander en dat werd dus zijn noodlot.  Dit soort verhalen behoort toch ook bij de historie van Scheveningse vissers zoals hijzelf ook was. Hij woonde toen met zijn vrouw en kinderen in de Menninckstraat en werden geëvacueerd naar Elshout bij Drunen in Brabant. Gr. Leen.

Leen even over die Schipper van Leeuwen was Schippereigenaar.
heeft na de oorlog de KW227 ''Karel Doorman'' gehad,en heeft daar een keer de haringrace mee gewonnen ik weet niet precies welk jaar dat was ik dacht nog voor 1950,die Logger is later verkocht naar Scheveningen ik meen SCH105''Prins Bernhard'' weet niet zeker .

         Groetjes Willem.

Ik weet dat van Leeuwen wel de oorlog overleefd heeft, hij heeft in de oorlog in Frankfurt gevangen gezeten. Ik ben in de zeventiger jaren nog een keer met mijn vrouw en schoonmoeder, Nel Cramer, bij hem op visite geweest in de gemeente Halsteren nabij Bergen op Zoom om wat meer aan de weet te komen over de toedracht van het gebeurde in St. Malo maar hij wilde niet veel kwijt betreffende zijn eigen rol. gr. Leen.

leuk filmpje heeft met het oorlog gebeuren temaken
http://www.archive.org/details/spaarndam-1944

mijn vader willem verheij heb in de oorlog gevaren op de sch 106 de rocus in 1943 heeft hij een ongeluk gehad bij het uitvaren in ijmuiden de schipper was ouwe willem rog  de vader van de kapitein het kerkschip de hoop  bij dwt ongeluk heeft hij zijn rechter arm gebroken de bovenkant was verbrijzeld hij heb bijna 30 jaar met deze schipper gevaren  de arm is nooit meer genezen zelf heb ik monteur geweest op de guus de 399 met als schipper karel klein een klein verhaal   de groeten van a w verheheij

Terug naar antwoord 41
Hallo Verheij uw vader heb in de oorlog gevaren op de Sch-106,,Rochus''
heb in 1943 een ongeluk gehad de schipper was de vader van Willem F.Rog
gewezen Kapitein van het kerkschip,,De Hoop'',ik vind die Schipper niet op
de Sch-106 maar op de Sch-161,,Arie v/d Zwan'' welke in Oct.1945 is vergaan
waarbij de gehele bemanning is gebleven,uw vader heeft 30 jaar met deze
schipper (oude Willem F.Rog) gevaren was dat van Schev.kan wezen dat
ik het verkeerd leest omdat het zo kort berichtje is,prettige dag verder
gr.Cor

in de oorlog heb mijn vader op de rocus gevaren de sch 106  voor de oorlog op sch 120         en op sch 118 maar de schipper was de vader van w.f.rog van het kerk schip   wij  hadden ook een bij naam  mijn moeder was een dochter van wout van de crocus  de achter naam was spaans  dus misschien heb je hier wat aan  de groeten van wout de croces

mijn vader heb nog mee ge weest om te kijken naar waar de sch161 gebleven is  want als hij beter was geworden was het de bedoeling dat hij weer ging varen als stuurman op de sch 118 maar dat is meer gelukt om dat hij blijvend invalide is gebleven  zelf heb ik als monteur gevaren op guus late nog op sch 314 bij willem pronk  daarna naar de custer   bij w.h.muller en co degroeten

Hallo Wout ja ik denk dat ik hem gevonden heb,uw vader heb in de jaren
1920 dan ook op de Sch-308,,Jacobus Johannes'' gevaren van Red.J.J.
v.d. Zwan, Wout prettige dag verder
gr.Cor

Ik ben sinds enkele maanden niet meer op deze site en heb deze ook niet meer bezocht. Maar ik werd nu door Witkwast over iets benaderd, de reden dus van dit bezoek. Geheel bij toeval echter zag ik ook de hier voorliggende topic waarin men als SMG een oproep plaatste en vroeg naar reacties. Men stelde daarin onder meer het volgende

Er is er maar weinig bekend over de visserij in de Tweede Wereldoorlog. Bekend is wel dat de vissers werden gedwongen om met hun schepen in dienst van de Geallieerden of de Duitsers te werken.

Ter eerste begint hier al meteen de onduidelijkheid en een mate van gebrek aan kennis bij de vragenstellers want de stellingname is onzuiver en ze is maar ten dele waar. De Duitsers hebben voor zover mij bekend nooit vissers gedwongen om met schepen voor hen te varen. Het was wél zo dat men slechts beperkt kon kiezen: óf in Duitsland of in Frankrijk werken óf op een door de Duitsers gevorderd schip aanmonsteren voor patrouilles en vrachtvaart o.m. in Scandinavië. Nu kan men erover discussiëren of men dit 'kiezen' in feite ook niet 'half gedwongen' kan noemen. En logisch dat een visser dan liever naar zee ging dan ergens loopgraven aanleggen of in een fabriek werken maar nogmaals, hij werd, naar de letter, niet gedwongen. Voor mij staat in elk geval vast dat een instelling die iets wil onderzoeken, zelf moet beginnen met een volkomen juiste en correcte formulering van datgene wat men te weten wil komen. En het woord 'gedwongen' is door hen niet juist en correct gebruikt.

Ten tweede zit er aan het geheel nog een pikant kantje waarmee wellicht niet iedereen geconfronteerd wil worden en niet gelukkig zal zijn. Er zijn in de oorlog namelijk wel degelijk óok vissers/vrijwilligers geweest die voor de Duitsers zijn gaan varen en er zijn er zelfs die door de Duitsers zijn opgeleid voor spionnagewerkzaamheden op zee. Wil men nu de geschiedenis over vissers in WO II onderzoeken dan moet ook dit bovenkomen maar men moet zich voorts afvragen of bepaalde families op een dergelijke zwarte bladzijde uit hun familiegeschiedenis wel zitten te wachten. Al met al denk ik dat de initiatiefnemers met het één, ook het ander zullen moeten bovenhalen. En het is dan maar de vraag of deze SMG, wil ze geloofwaardig blijven, dit zal aandurven. De waarheid kan voor sommigen pijnlijk zijn, maar het weglaten van gegevens in een onderzoek is historisch absoluut onaanvaardbaar. Tot slot, ik neem hier alleen maar een standpunt in en ga niet in discussie met wie dan ook. Die periode ligt achter mij. Met groet,

Piet Spaans
historisch publicist en auteur
 

welkom terug piet ik lees je berichten we dwz onze ouders werden inderdaad gedwongen  blij dat je terug ben groet van henk de spienet

"Je geld of je leven". (oftewel sail or jail)

Als je dan voor je leven kiest, dan is het afgeven van je geld geen dwang.

Tja.

metsertje toch eerbied

Henk, je zit op het verkeerde spoor met eerbied.

Het was mijn bedoeling een begin te maken met deze discussie. Zie ook de VARA uitzending "Kamp Duindorp". Er hebben heel wat Scheveningers vastgezeten terwijl ze hetzelfde deden wat anderen onder de Arbeitseinsatz deden.

Oorlog heeft zo z'n vreemde kanten. Zo ken ik een verhaal van 2 Scheveningse broers. De een zat bij de Marine in Engeland (hij ontvluchtte in mei 1940 vanuit Den Helder), de ander vaarde (gedwongen?) op een Nederlands vrachtschip onder Duitse vlag. Dit schip werd in Het Kanaal door een MTB onder vuur genomen; de ene broer beschoot de andere. Zonder dat zij dat van elkaar wisten, dat wel. Toch wel bizar.

dat wel natuurlijk

Hallo Piet Es, fijn dat u ons weer bezoekt.
Even voor de duidelijkheid, ik heb het artikel niet geschreven maar wel op verzoek geplaatst.

Ik zocht de dialoog met de SMG omdat de gewraakte passage op hun site niet voorkomt.

http://www.stichting-smg.nl/projecten/vissers/index.htm

Het blijkt dat zij de oproep via verschillende instanties hebben verspreid en onduidelijk is van wie deze zin afkomstig is.

Dit terzijde, ik las tevens het volgende.


En dan valt je klus open. Want de heer Es verwijderde op 16 april 2007 het volgende op de Wikipedia topic Jan Pronk als zijnde ”ongepast”

Pronk was jarenlang een stevig drinker. Nadat hij tijdens zijn ministerschap in het kabinet Den-Uyl onder invloed tegen een verkeerszuil was aangereden, werd de regel ingevoerd dat bewindslieden zich laten vervoeren. Op 7 mei 1984 zwoer Pronk het gebruik van alcoholhoudende dranken af.

Tja, wat is nu kwalijker; een steviger drinker zijn (of geweest zijn) of met de vijand heulen?